غزل شماره ۳۷۳ حافظ: خیز تا خرقه صوفی به خرابات بریم
معنی و تفسیر غزل الحافظ شماره ۳۷۳
آیه اول
برخیز و به سوی خرابه های خرقه صوفی برو
بیا بریم بازار افسانه ها
ای دل برخیز تا لباس زاهدانه صوفیان را به باجگیران ببریم و آنان را به ویرانه بسپاریم و خطبه های صوفیه و فخر فروشی آنان را در بازار غیبت های خرافی نقل کنیم.
✦✦✦✦
بیت دوم
سفر به رندان قلندر
برویم سراغ دیلک بسطامی و سجات تمت
لباس بایزید بسطامی و قالیچه قزاقوی را به عنوان سوغات و هدیه سفر به دوستان باهوش از سراسر جهان هدیه خواهیم داد.
✦✦✦✦
آیه سه
به طوری که تک تک افراد فنجان صبح خود را دریافت کنند
صبح زود بریم باب پیر مناگات
برای اینکه همه مردمی که در خانه پیرمرد و مورات زندگی می کنند به شراب صبحگاهی روی بیاورند، نوازنده چنگ صبحگاهی را به درب خانه مورات بفرستیم که در شب زندگی می کند تا همزمان با شراب صبحگاهی چنگ بزند. مصرف شده است.
✦✦✦✦
آیه چهار
عهدی که در وادی ایمن با تو بستیم
بیا مثل موسی ارنی گوی به میقات برویم
و عهدی را که با تو بستیم در صحرای ایمان، مانند حضرت موسی (ع) با صدای بلند می گوییم: «یاد خودت» را تا سررسید.
✦✦✦✦
آیه پنج
اجازه دهید تاج افتخار شما را در کنگره بگذاریم
بیا با شناخت عشقت به بهشت برویم
بر طبل جلال و عظمت تو بر بام عرش خواهیم کوبید و پرچم عشق تو را بر فراز آسمان برافراشتیم.
✦✦✦✦
آیه شش
تو در صحرای قیامت فردا دفن شده ای
همه به هم افتخار کنیم
غبار خانه شما را در روز قیامت در آن صحرای بزرگ مایه افتخار سر خود قرار دهیم.
✦✦✦✦
بیت هفتم
خاری در راه زاهد
برویم زندان ثواب گلستان
اگر این راهی را که در پیش گرفته ایم، زاهد را مقصر بدانیم، او را از بهشت و جایگاه خیالی او در زندان مجازات خواهیم کرد.
✦✦✦✦
آیه هشتم
خجالت بکش از پشمینه کثیفت
اگر به ما لطف و هنر بدهی به نام تو می رویم
اگر با این کمالات و فرهنگ ناچیز خود ادعای زیر پا گذاشتن آداب و رسوم پدرانمان را داریم باید از عبای پشمینه آلوده خود شرمنده باشیم.
✦✦✦✦
آیه نهم
کسی که قدر زمان را نمی داند نباید کاری کند
حیف که این بار باید بریم
اگر این دل ما قدر زمان را نفهمد، و کار شایسته ای انجام ندهد، چقدر از این شیوه استفاده از وقت خود رنج خواهیم برد.
✦✦✦✦
آیه ده
فتنه در حال سقوط است، از این بام برخیز
برای پناه بردن از همه آفات
از سقف بلند مزین به اشکال هندسی، یعنی باران فاجعه بارید، برخیز تا به حریم معرفت پناه ببریم.
✦✦✦✦
آیه یازده
چقدر طول می کشد تا در یک صحرای ویرانی گم شوید؟
بیایید بپرسیم که آیا می توانیم مهمات پیدا کنیم
تا کی در بیابان گیج و سرگردان بمانیم؟ باید از مسیر بپرسیم تا به معانی مهم و ارزشمند و راز آفرینش پی ببریم.
✦✦✦✦
آیه دوازده
آب نگهداری شده را از هر طرف روی صورتش بریزید
مراجعه به قاضی ضروری است
ای حافظ، آبروی خود را در برابر هیچ فطرت حقیر و ذلیلی ویران مکن، بهتر است آرزوهایت را به پیشگاه پروردگار برسانی که حاجتت را برآورده می کند.
منبع: شرح الجلالی بر حافظ با شرح و تلخیص.
