غزل شماره ۲۸۳ حافظ: سحر ز هاتف غیبم رسید مژده به گوش
متن غزل حافظ شماره ۲۸۳
سپیده دم خبر از گوشی گابام رسید
اطرافیان شاه شجاع شجاعانه می نوشند
اتفاق افتاد که اهل نزار کنار رفتند
هزار کلمه در دهان و لب خاموش
بیایید آن داستان ها را با صدای چنگ بازگو کنیم
که دیگ در حال جوشیدن بود
شراب ترزا محتسب خانگی
بیایید برای یک دوست بنوشیم و او را بنوشیم
داشتند دوش می گرفتند
امام شهر حصیری بر دوش دارد
برای شما در راه رستگاری آرزوی موفقیت دارم
خود را به فسق فخر فروشی و زهد نفروش
محل نور تجلی نظر انورشاه است
زیرا می خواهی در خلوص نیت به او نزدیک شوی
جز برای تجلیل از جلال او، وجدان است
راز پیام دل اوست
رازهای بازگشت ملک خسران را می دانند
گدای تنها در فرمانداری مخروش
معنا و تفسیر غزل الحافظ شماره ۲۸۳
آیه اول
سپیده دم خبر از گوشی گابام رسید
اطرافیان شاه شجاع شجاعانه می نوشند
صبح زود از غیب بشارت شنیدم که اکنون زمان حکومت شاه شجاع است.
✦✦✦✦
بیت دوم
اتفاق افتاد که اهل نزار کنار رفتند
هزار کلمه در دهان و لب خاموش
دیگر زمان هایی که صاحب نظران گوشه گیر و منزوی بودند و در حالی که هزاران حرف برای گفتن داشتند، مجبور می شدند دهان خود را ببندند، گذشته است.
✦✦✦✦
آیه سه
بیایید آن داستان ها را با صدای چنگ بازگو کنیم
که دیگ در حال جوشیدن بود
و در اینجا داستان هایی را می گوییم که از پنهان کردنشان دل ما به جوش آمد، همراه با صدای موسیقی و با صدای بلند.
✦✦✦✦
آیه چهار
شراب ترزا محتسب خانگی
بیایید برای یک دوست بنوشیم و او را بنوشیم
شرابی را که در خانه تهیه کرده بودیم می نوشیم و بر ترس از بازرسی توسط افسر پلیس شریعت غلبه می کنیم.
✦✦✦✦
آیه پنج
داشتند دوش می گرفتند
امام شهر حصیری بر دوش دارد
امام جماعت این شهر که سجاده ای را روی دوش خود می انداخت، شب گذشته از بار بیرون آورده شد.
✦✦✦✦
آیه شش
برای شما در راه رستگاری آرزوی موفقیت دارم
خود را به فسق فخر فروشی و زهد نفروش
ای دل، از روی صدقه، تو را به راه رستگاری راهنمایی می کنم: برای ترک امر الهی دعا کن و عبادت و تقوای خود را به مردم نشان ده.
✦✦✦✦
بیت هفتم
محل نور تجلی نظر انورشاه است
زیرا می خواهی در خلوص نیت به او نزدیک شوی
اندیشه روشن شاه مظهر نور الهی است، اگر می خواهی به آن نزدیک شوی، در پاکی اندیشه خود بکوش.
✦✦✦✦
آیه هشتم
جز برای تجلیل از جلال او، وجدان است
راز پیام دل اوست
گذشته از تحسین جوانمردی او، ذکر دیگری در دل مابارور وجود دارد که پیام پنهان غیب همه پیام ها را به قلب او می آورد.
✦✦✦✦
آیه نهم
رازهای بازگشت ملک خسران را می دانند
گدای تنها در فرمانداری مخروش
ای حافظ تو جز زاهدی فقیر نیستی زیاد فریاد مکن. پادشاهان کاملاً از راه خوب اداره کشور آگاه هستند.
منبع: شرح الجلالی بر حافظ با شرح و تلخیص.