غزل شماره ۱۵۱ حافظ: دمی با غم به سر بردن جهان یک سر نمی‌ارزد

معنی و تفسیر غزل الحافظ شماره 151

آیه اول

دمی لیاقت غم و اندوه دنیا را ندارد
آن را برای ماه می بفروشید زیرا لیاقت چیزی بهتر از این را ندارد

حتی یک لحظه غم انگیز زندگی به اندازه تمام دنیا نیست خرقه زهد و ریا ما را فروختند و با پولی که بیشتر از این ارزش ندارد شراب خریدند.

✦✦✦✦

بیت دوم

هر کجا می فروشند، در جام نمی برند
ریسمان دعای پرهیزگار شایسته شاهین نیست

آنهایی که در محله فرش های پارسا می فروشند حتی یک لیوان شراب هم از آن نمی پذیرند.

✦✦✦✦

آیه سه

حریف من را به خاطر این موضوع سرزنش کرد
اتفاقی که بر سر ما افتاد ارزش آن را ندارد

ولى محبوبم آستان مرا ملامت كرد و گفت: برو و روى خود را از در اين خانه برگردان. سر من چه شد که مستحق دفن نشد؟

✦✦✦✦

آیه چهار

شکوه تاج سلطان که بیم زندگی در آن وارد می شود
کلاه جذاب است، اما ارزش ترک سر را ندارد

زیبایی و شکوه افسر پادشاهی که بر خطر از دست دادن جان نوشته شده است، اگرچه کلاه لطیف و زیباست، اما ارزش از دست دادن یک سر را ندارد.

✦✦✦✦

آیه پنج

چه آسان می شد غم دریا را به عطر سود تبدیل کرد
من اشتباه کردم که این طوفان صد گوهر نمی ارزد

در ابتدا زحمت کشتی رانی به امید کسب سود بسیار آسان به نظر می رسید، اما پس از مدتی متوجه شدم که اشتباه می کنم، این طوفان صد گوهر گرانبها نمی ارزد.

✦✦✦✦

آیه شش

تو هستی که خودت را با هر که بخواهند بپوشانی
شادی دنیا با غم لشکر مساوی نیست

بهتر است چهره خود را از ستایشگران خود پنهان کنید زیرا لذت فتح دنیا با غم و اندوه عزیزانتان برابری نمی کند.

✦✦✦✦

بیت هفتم

شاو حافظ برای قناعت و گذر از دنیای این دنیا بکوش
ضرابخانه دویست طلا نمی ارزد

به عنوان حافظ قناعت حرفه ای از مال و مال دنیا دست بردار، زیرا یک سهم زیر بار مردم پست دویست طلا نمی ارزد. «جو» و «مان» در قدیم واحدهای وزن بودند. اولی به گرمی بسیار سبک و دومی سه کیلو سنگین است