پیچ خوردگی تخمدان؛ بررسی علت، علائم و راههای درمان
جومیت خدمات بهداشتی – آیا تا به حال در مورد پیچ خوردگی تخمدان شنیده اید؟ این بیماری اختلالی است که به دلایل مختلف در زنان بروز می کند. پیچ خوردگی تخمدان (نام علمی پیچ خوردگی تخمدان) پیچ خوردگی تخمدان در اطراف رباط هایی است که تخمدان را نگه می دارد. در اصطلاح پزشکی به این بیماری رگ به رگ شدن آدنکس گفته می شود. در این مقاله به علل، علائم و روش های تشخیص و درمان پیچ خوردگی تخمدان می پردازیم.
پیچ خوردگی تخمدان
پیچ خوردگی تخمدان از رسیدن خون به لوله فالوپ و تخمدان جلوگیری می کند. اگر مشکل تامین خون برای مدت طولانی ادامه یابد، منجر به مرگ بافت می شود. به دلیل خون رسانی ناکافی به تخمدان پیچ خورده، این بیماری با درد شدید شکم و علائم دیگر همراه است. این بیماری معمولا فقط یک تخمدان را درگیر می کند و تعداد پیچش ها نیز متفاوت است. آنچه قابل توجه است این است که اکثر جراحی های اورژانسی برای زنان به دلیل پیچ خوردگی تخمدان است. بنابراین، این بیماری باید فورا تشخیص داده و درمان شود.
زنان می توانند از کودکی تا یائسگی به این بیماری مبتلا شوند و این بیماری محدود به گروه سنی خاصی نیست. به طور طبیعی، این احتمال در زنان بین 20 تا 40 سال بیشتر است، زیرا زنان جوانتر بافت الاستیک بیشتری دارند و تخمدانها با تغییرات هورمونی قادر به حرکت و پیچ خوردن هستند. چرخش تخمدان نیز در زنان باردار شایع تر است.
علل پیچ خوردگی تخمدان
کیست تخمدان، اضافه وزن یا سایر مشکلات تخمدان باعث این بیماری می شود. در زیر به برخی از عوامل ایجاد این بیماری اشاره می کنیم.
1- احتمال پیچ خوردگی در تخمدان هایی با توده های بزرگ یا کیست (معمولا کیست های بزرگتر از 5 سانتی متر) بیشتر است. اگر از داروهای تحریک کننده تخمک گذاری استفاده می کنید، احتمال ایجاد کیست های بزرگ بیشتر است. البته جای نگرانی نیست زیرا این کیست ها به مرور زمان و ظرف چند ماه خود به خود برطرف می شوند. اما اگر در این مدت کیست های بزرگ برداشته نشد باید مراقب باشید و حتما به پزشک مراجعه کنید زیرا احتمال پیچ خوردگی تخمدان در این حالت افزایش می یابد.
2- طول بیش از حد رباط تخمدان یکی دیگر از دلایل این مشکل است. رباط تخمدان تخمدان را به رحم متصل می کند.
3- یکی دیگر از دلایل این مشکل، القای تخمک گذاری یا باروری از طریق لقاح آزمایشگاهی (ART) است. زنانی که از این روش بارداری استفاده می کنند بیشتر از سایر زنان در معرض ابتلا به این بیماری هستند. زیرا هورمون های مورد استفاده در لقاح آزمایشگاهی (IVF) یا تحریک تخمک گذاری باعث بزرگ شدن تخمدان، تشکیل کیست های متعدد یا هر دو بیماری می شوند.
4- سطوح بالای هورمون ها در دوران بارداری نیز ممکن است باعث پیچ خوردگی تخمدان شود.
علائم پیچ خوردگی تخمدان
علائم پیچ خوردگی تخمدان به طور ناگهانی و بدون هیچ زمینه ای ظاهر می شود. درد شکم و حساسیت به لمس در قسمت تحتانی شکم در برخی بیماران برای چند هفته به عقب و جلو ادامه می یابد. دلیل ممکن است این باشد که تخمدان تلاش می کند به حالت اولیه خود بازگردد. در برخی موارد، بیمار با لمس شکم خود توده ای را احساس می کند. زیرا اگر خون رسانی به تخمدان قطع شود، بزرگ می شود. اگر این مشکل را دارید، علائم زیر را تجربه خواهید کرد.
- گرفتگی شکم
- درد ناگهانی و شدید در ناحیه تحتانی شکم
- احساس تهوع
- استفراغ کردن
- احساس درد شدید در لگن
- تب رخ می دهد
- خونریزی غیر طبیعی
توجه: پیچ خوردگی تخمدان مطمئناً با درد همراه است. اگر حالت تهوع و استفراغ دارید، اما درد ندارید، نمی تواند مربوط به این بیماری باشد.
توجه: علائم این بیماری مشابه علائم بیماری های دیگر مانند آپاندیسیت، سنگ کلیه و عفونت ادراری است. در نتیجه زمانی که این علائم ظاهر می شوند باید برای تشخیص صحیح بیماری با پزشک متخصص مشورت کنید.
تشخیص پیچ خوردگی تخمدان
ابتدا پزشک لگن را معاینه می کند تا محل درد را مشخص کند. همچنین، پزشک ممکن است سونوگرافی ترانس واژینال و ترانس واژینال را برای بررسی تخمدان ها، جریان خون و لوله های فالوپ انجام دهد. لازم به ذکر است که معمولا در این موارد پزشک آزمایش خون و ادرار را برای بیمار تجویز می کند تا علت بیماری های زیر را تشخیص دهد.
- آبسه تخمدان
- حاملگی خارج از رحم
- عفونت دستگاه ادراری
- آپاندیسیت
توجه: پزشک با استفاده از معاینات و آزمایشات فوق، تشخیص اولیه این بیماری را پیدا می کند. اما تشخیص نهایی معمولا در حین جراحی مشخص می شود.
درمان پیچ خوردگی تخمدان
تنها راه درمان این مشکل و باز کردن پیچ خوردگی جراحی است. در بیشتر موارد، پزشک جراحی را توصیه می کند. زیرا این اختلال جریان خون به تخمدان را محدود می کند و اگر برای مدت طولانی مشکلی در جریان خون وجود داشته باشد، ممکن است تخمدان بمیرد. اگر بافت هنوز نمرده باشد، جراحی پیچ خوردگی تخمدان به دو روش زیر انجام می شود.
1- آندوسکوپ
این روش جراحی که معمولاً در یک کلینیک سرپایی و تحت بیهوشی عمومی انجام میشود، به این صورت است که جراح یک برش کوچک در قسمت پایین شکم ایجاد میکند و دستگاه دقیق مجهز به منبع نور را از طریق این برش وارد میکند تا بتواند اندامهای داخلی شکم را ببیند. در مرحله بعد، جراح تخمدان را می چرخاند و آن را به حالت اولیه باز می گرداند.
توجه: لاپاراسکوپی معمولا برای بیماران باردار توصیه می شود.
2- باز کردن شکم
در این جراحی جراح برشی بزرگتر از برش لاپاراسکوپی در قسمت پایین شکم ایجاد می کند تا به تخمدان برسد و تخمدان را با دست بچرخاند و به حالت اولیه برگرداند. این جراحی با بیهوشی عمومی انجام می شود و بیمار باید یک شب در بیمارستان بماند.
لازم به ذکر است که اگر این بیماری دیر درمان شود و مرگ بافت رخ دهد، جراح با دو عمل زیر تخمدان را خارج می کند:
- اواریکتومی
- سالپنگو اوفورکتومی
عوارض جانبی و خطرات احتمالی جراحی
- عفونت رخ می دهد
- خونریزی شدید یا لخته شدن خون
- آسیب عصبی
- ترشحات بدبو و خونریزی غیر طبیعی
- آسیب به دستگاه ادراری یا سایر اندام ها
- تشکیل بافت همبند در اسکار
- فتق به دلیل ضعف عضلات شکم ایجاد می شود
- تب رخ می دهد
- تورم و قرمزی در نزدیکی زخم جراحی
- افزایش درد در لگن
- درد قفسه سینه یا تنگی نفس
- حالت تهوع و استفراغ برای چند روز
- مشکل در ادرار کردن
- نوسانات اخلاقی
- افسردگی
حرف آخر
متأسفانه نمی توان از پیچ خوردگی تخمدان جلوگیری کرد و هر زنی ممکن است دچار آن شود. اما احتمال بروز این بیماری در افرادی که سابقه کیست تخمدان دارند بیشتر است. خطر ابتلا به این اختلال با افزایش سن کاهش می یابد و البته پس از گذشت سال های باروری، تخمدان ها کوچک می شوند و احتمال ابتلا به این مشکل کاهش می یابد. مگر اینکه توده یا کیست در تخمدان وجود داشته باشد. از آنجایی که علائم و درد ناشی از این بیماری شبیه به سندرم تخمدان پلی کیستیک است، مقاله تخمدان پلی کیستیک چیست؟ + علائم، علل و روش های درمان را به شما پیشنهاد می کنیم.
لطفا نظرات و تجربیات خود را با ما و سایر مخاطبین جومیت به اشتراک بگذارید.