غزل شماره ۴۵۲ حافظ: طفیل هستی عشقند آدمی و پری

معنا و تفسیر غزل 452 الحافظ

آیه اول

تو انگل هستی، عشق آدم و پری
برای به دست آوردن خوشبختی صمیمیت نشان دهید

خلقت انس و جن در گرو وجود عشق است. پس در عشق صداقت نشان دهید تا شاد باشید.

✦✦✦✦

بیت دوم

امتحان کن خواجه و در عشق بدشانس نباش
هیچکس برده ای را به خاطر نداشتن هنر نمی خرد

ای سخاوتمند، کوشش کن که از نعمت عشق محروم نشوی، که بنده ای را که هیچ کاره ای ندارد، عیب را بدون کار نمی خرد.

✦✦✦✦

آیه سه

صبح چه ساعتی از خواب بیدار می شوم؟
بخاطر تلاش نیمه شب و گریه صبح زود

تا کی به شراب صبحگاهی و خواب شیرین صبحگاهی افراط خواهید کرد؟ بایستید و سعی کنید با توبه شبانه و گریه در سحر عذرخواهی کنید.

✦✦✦✦

آیه چهار

تو چه نوع بازی ای هستی، شوالیه قهرمان؟
که جلوی چشم و دور از چشم است

ای یگانه سوار حرکات شیرین چه هنرپیشه زیبایی که در چشم دل جلوه می کند و از چشم سر پنهان است.

✦✦✦✦

آیه پنج

هزار روح مقدس سوخته از زین حسادت
که هر روز صبح و دسته جمعی یک شمع متفاوت روشن شود

هزار روح پاک و مطهر سوخته به آتش حسد و ترحم که تو هر صبح و شام مشوق دیگرانی.

✦✦✦✦

آیه شش

من به حضرت آصف پیام می فرستم
چه کسی قسمت های من را به ترتیب حروف الفبا یاد می گیرد؟

چه کسی این پیام را از من به وزیر خواهد برد؟ بیتی از شعر فارسی دری به یاد دارم.

✦✦✦✦

بیت هفتم

بیا و وضع دنیا را آنطور که من دیدم ببین
اگر تلاش کنی، می خوری و غمگین نمی شوی

بیا و شراب بنوش اگر شرایط این دنیا را چنان که من تجربه کرده ام، شراب بنوشی و اندوهگین نشو.

✦✦✦✦

آیه هشتم

کلاه تو سر حسن است
که زیباست و شایسته مال و تاج است

تاج بزرگ همیشه بر جمال تو باد که تو زینت و آرایش و برج ما و شایسته مقام و تاج ما هستی.

✦✦✦✦

آیه نهم

می آیند و می روند تا لباس را بو کنند
صبا فرش و گل برای نمایش تولید می کند

در آرزوی مو و صورت تو باد جوانی و گل عطر خود را می پیچد و شگفت انگیز می شود.

✦✦✦✦

آیه ده

چون مشمول نظر نیستید با موجویی تماس بگیرید
ازدحام نکنید، سود روزگار نابینایان است

اگر توانایی ملاقات با معشوق خود را ندارید، آهنگ او را ننوازید، زیرا وقتی نابینا هستید، از جام بیننده چیزی به دست نمی آورید.

✦✦✦✦

آیه یازده

دعای زاهدان بلا می آورد
چرا از گوشه چشم به ما نگاه نمی کنی؟

دعای خیر صوفیان مایه بیگانگی است، پس چرا به ما که گوشه نشینی را برگزیده ایم نگاه نمی کنی؟

✦✦✦✦

آیه دوازده

بیا و پادشاهی را از ما بخر
این معامله را نادیده نگیرید، پشیمان خواهید شد

بیایید و با سرمایه زیبایی خود بر دلها مسلط شوید و این درمان را فراموش نکنید، پشیمان خواهید شد.

✦✦✦✦

آیه سیزدهم

راه عشق بسیار خطرناک است
خدایا اگر به مقصدی نرو

راه عشق مسیر بسیار خطرناک و سختی است. اگر به هدفتان نرسیدید خدا خیرتان دهد.

✦✦✦✦

آیه چهاردهم

به همت حافظ این امید وجود دارد که افتتاح شود
آری اسمار لیلا لیلا القمر