غزل شماره ۳۹۰ حافظ: افسر سلطان گل پیدا شد از طرف چمن
معنی و تفسیر غزل الحافظ شماره ۳۹۰
آیه اول
افسر سلطان گل در کنار چمن پیدا شد
مقدمیش، پروردگارا، برنج و سیمان را برکت بده
تاج شهریار گل از گوشه گلزار ظاهر شد. آمدنش مبارک باد
✦✦✦✦
بیت دوم
ملاقات با خسروی برای خودش سودمند بود
حالا هرکس سر جای خودش بنشیند
این دیدار شاهانه مناسب و شایسته بود که پس از این همه در جای خود بنشینند.
✦✦✦✦
آیه سه
خبر خوب برای یک انگشتر خوب
قاسم اعظم از اهریمن کوتاه آمد
مژده به مهر سلیمان که ماجرای ربوده شدن او توسط شیطان به خوبی و خوشی به پایان رسید، زیرا نام بزرگی که روی نگین انگشتر حک شده بود دست شیطان را برید.
✦✦✦✦
آیه چهار
باشد که این خانه همیشه پر برکت باشد
هر جانی را باد یمن بوی الرحمن می برد
این خانه آبادان می ماند که باد یمن هر لحظه بوی الرحمن را می برد.
✦✦✦✦
آیه پنج
شوکت پور پشنگ و تیغه جهانی آن
ماجرای انجمن در همه روزنامه ها بود
جاه و جلال افراسیاب پسر پشنگ و سیف جهانگیر در شاهنامه می نوشتند و در مجامع عمومی سخنرانی می کردند.
✦✦✦✦
آیه شش
چرخ چوگان احمقانه زیر زین رام شد
شاهسوارا وقتی به میدان آمدی چنان بزن که انگار هستی
شوالیه، حالا که اسب تندرو چوگان بهشت تو را رام کرده است و تو به میدان آمده ای، همانطور که میخواهی بزن بزن.
✦✦✦✦
بیت هفتم
رودخانه سلطنتی آب جاری شمشیر شماست
در درخت عدالت، بدکاران را بکار
شمشیر آبکی تو مانند آبی است که از نهر زمین جاری است. درخت عدالت را بکار و بدکاران را ریشه کن کن.
✦✦✦✦
آیه هشتم
پس از این، اگر بخواهید با نگاه اجمالی خلقت، شکوفا نشد
از صحرای ایزج نافی میسک سرچشمه می گیرد
از این به بعد جای تعجب نیست که بوی ختنه از صحرای ایزا بلند شود از نسیم عطر شیرین تو که از آنجا می وزد.
✦✦✦✦
آیه نهم
افراد تنها انتظار ظاهر خوب را دارند
کناره کلاه و برقع را از کنار آدم برفی جدا کنید
زاهدان از شما انتظار دارند ظاهر شوید و خوب به نظر برسید. مثل یک مرد شجاع کلاه سر کن و زیر عبای مردانگیت را نشان بده.
✦✦✦✦
آیه ده
با حکیم مشورت کردم، گفت: یک ماده نگهدارنده بنوش.
گارسون حرف مشاور مورد اعتماد را می دهد
پس عاقلانه اندیشیدم، گفت: ای حافظ بنوش، ای پیاپه، به نصیحت این مشاور امین، شراب بنوش.
✦✦✦✦
آیه یازده
ای صبا برای بنده ام آب بده
تا جرعه ای از آن جام با شکوه به من بدهی
ای صبا این پیام را به ساقی مجلس اتابگ برسان تا جرعه ای از جام مرصع بنوشد.
مفسران می گویند حافظ این غزل را به مناسبت به سلطنت رسیدن یکی از اتابقان لر که اتابگ پشنگ سلطانشاه پسر اتابگ احمد در زمان شاهزاده مبارزالدین بود و سه کلمه پشنگ را نوشته است. ازگ. دنبال کنندگان شما به این معنا اشاره می کنند.
منبع: شرح الجلالی بر حافظ با شرح و تلخیص.