غزل شماره ۲۸۱ حافظ: یا رب این نوگل خندان که سپردی به منش
متن غزل حافظ شماره ۲۸۱
خداوندا، این نی نی خندان که به من سپردی
از چشم حسود باغش به تو می سپارم
با اینکه صد قدم از کوی وفا فاصله داشت
دور از باد، از طاعون، از آسمان زندگی و استرس
امیدواریم به سلامت به خانه برسید
منتظر سلام شما هستم
از این شیب سیاه مودبانه استفاده کنید
جایی برای مقایسه دل های عزیز
اگر بخواهم حق دارم به خطم وفادار باشم
اینجوری قابل احترامه
در جایی که یاد لب هایش را می نوشند
او یک مست خودشناس است
عرض و غنای یک میخانه سرود
هر کس از این آب بنوشد لباس خود را به دریا بیندازد
هر که از ملال بترسد، محبت او جایز نیست
سر و پای ما یا لب و دهان ما
شعر حافظ منبع معرفت است
درود بر روح جذاب و سخنان مهربانش
معنا و تفسیر غزل الحافظ شماره ۲۸۱
آیه اول
پروردگارا، این درخت جوان خندان را که به من سپرده ای
از چشم حسود باغش به تو می سپارم
خدایا از زخم علف حسود این گل تازه و شکفته را که به من امانت دادی به تو می سپارم.
✦✦✦✦
بیت دوم
با اینکه صد قدم از کوی وفا فاصله داشت
دور از باد، از طاعون، از آسمان زندگی و استرس
با اینکه از دیار وفای دور است اما از خدا می خواهم که بلای روزگار را از تن و روحش دور کند.
✦✦✦✦
آیه سه
امیدواریم به سلامت به خانه برسید
امیدوارم به من تبریک بفرستید
ای باد صبا، انتظار دارم که وقتی به خانه عزیزم رسیدی، در کنار من به او سلام کنی.
✦✦✦✦
آیه چهار
از این شیب سیاه مودبانه استفاده کنید
جایی است برای مقایسه دل های عزیز
از روی ادب، همان گونه که مشک را بالای ناف می بندند، گره آن گز را هم باز کن، اما مزاحمشان مکن زیرا جای دلهای بسیار عزیز است.
✦✦✦✦
آیه پنج
اگر بخواهم حق دارم به خطم وفادار باشم
اینجوری قابل احترامه
به محبوبم بگو که قلب من حق دارد با دوستی و وفاداری بخشش و خال روی صورت تو را خط بکشد.
✦✦✦✦
آیه شش
در جایی که یاد لب هایش را می نوشند
او یک مست خودشناس است
در کشوری که به احترام لبهای شیرینش شراب می نوشند، چه پست است آن مستی که هنوز هوشیاری خود را از دست نداده و بر حواس خود مسلط است.
✦✦✦✦
بیت هفتم
عرض و غنای یک میخانه سرود
هر کس از این آب بنوشد لباس خود را به دریا بیندازد
بار جایی نیست که بتوانید در آن شهرت کسب کنید یا ثروت به دست آورید. هر که آب بار بنوشد، جان خود را رها کرده و عشق خود را در دنیا رها کرده است.
✦✦✦✦
آیه هشتم
هر که از ملال بترسد، محبت او جایز نیست
سر و پای ما یا لب و دهان ما
برای کسی که می ترسد و از سرزنش و اشتیاق خودداری می کند، غم عشق او را شاد نمی کند. یا راه او را دنبال می کنیم یا لب هایمان برای بوسیدن او به دهانش نزدیک می شود.
✦✦✦✦
آیه نهم
شعر حافظ منبع معرفت است
درود بر روح جذاب و سخنان مهربانش
تمام اشعار حافظ شاه شکمی از عشق و عرفان الهی است. و تمجید از سخنان گرم و جذاب و صمیمی او.
منبع: شرح الجلالی بر حافظ با شرح و تلخیص.