غزل شماره ۲۴۷ حافظ: صبا ز منزل جانان گذر دریغ مدار

معنا و تفسیر غزل شماره 247 حافظ

آیه اول

او در ترک خانه جینان تردید دارد
عشقش را از عاشق بی دل دریغ می کند

ای نسیم صبا با دمیدن در خانه حبیبم به من آسیب نرسان و از خبر معشوق به محبوب دلت دریغ مکن. یعنی برو تو کوی جانان خبر بگیر و بعد به من برسان.

✦✦✦✦

بیت دوم

ممنون که مثل گل شکوفا شدی
نسیم واصل یک پرنده سپیده دم آرام است

ای گل، به برکت این که به آرزوی دلت رسیدی و شکفتی، بوی وصلت را از نسیم به بلبل عاشق برسان.

✦✦✦✦

آیه سه

وقتی ماه نو بودی با عشقت مخالف بودم
در حال حاضر تمام نظرات مسدود شده است

در نوجوانی چون هلال، همدم تو و جوینده تو بودم و اکنون که چهارده ساله و جوانی، لطفت را از من نگیر.

✦✦✦✦

آیه چهار

دنیا و همه چیز در آن آسان و مختصر است
افراد آگاه از این خلاصه خودداری می کنند

دنیا و آنچه در آن است بی ارزش و بی ارزش است، پس از درون به آن توهین نکنید. یعنی بخشی از مال دنیا را به اهل علم بدهیم.

✦✦✦✦

آیه پنج

حالا نخورید چون شکر بهاره است
صحبت کنید و از طوطی قند دوری کنید

اکنون که لبهای نازنین تو سرچشمه نبات است، سخن بگو و شکرت را از این معشوق که او را طوطی وار می خواهد دریغ مکن.

✦✦✦✦

آیه شش

مکرم تو را به افق می برد ای شاعر
او را از دوش و بار سفر برمی دارد

شاعر، خبر بخشش و بخشش شما را در زمین و آسمان می‌رساند، پس با ترتیبات و هزینه‌های سفر او را منحرف نکنید.

✦✦✦✦

بیت هفتم

این همان چیزی است که شما از یک مرد خوب درخواست می کنید
چه کسی در مورد قیمت سیم و طلا تردید دارد

این بدان معناست که اگر نام و شهرت خوبی می خواهید، بهای یک کلمه خوب را به خود زحمت ندهید و بهای آن را پرداخت کنید.

✦✦✦✦

آیه هشتم

حافظ غبار غم را رها کن
اگر آب دیدید از این عابر پیاده دوری کنید

ای حافظ، غبار غم از بین می رود و کشور رو به بهبودی می رود. با خیال راحت از این راه اشک بریزید.

منبع: شرح الجلالی بر حافظ با شرح و تلخیص.