غزل شماره ۲۳۴ حافظ: چو آفتاب می از مشرق پیاله برآید

معنی و تفسیر غزل شماره ۲۳۴ حافظ

آیه اول

باشد که خورشید در شرق طلوع کند
هزار گل لاله از باغ ساقی خواهد آمد

در آن هنگام که لیوان شراب پر از شراب می شود و خورشید مانند باد می درخشد، صورت ساقی در باغ باعث می شود که لاله ای باز شود و از انعکاس آن درخشش در صورتش، گویی هزار لاله جوانه زده است

✦✦✦✦

بیت دوم

نسیم کلاله سنبل را در سر گل می شکند
بگذار عطر آن ننگ از چمن بیرون بیاید

وقتی بوی عطرهای شیرین در علف‌ها پیچید، باد ساپا تاج سنبل را بر گل سنبل له می‌کند تا دیگر ادعای خوشبویی نداشته باشد.

✦✦✦✦

آیه سه

ماجرای شب هجرت داستان فعلی نیست
تعداد سخنان او به صد حرف می رسد

ماجرای شب جدایی از آن وقایعی نیست که بتوان آن را به اختصار در صد جزوه بیان کرد.

✦✦✦✦

آیه چهار

در بهشت ​​نمی توانی حریص باشی
بی حوصله صد غم بیرون می آید

از دور بر سفره وارونه بهشت ​​نمی توان انتظار داشت که بدون رنج و سختی صدها غم دردناک، لقمه ای رزق نصیبمان شود.

✦✦✦✦

آیه پنج

شما نمی توانید گوهر مورد نظر را با تلاش خود پیدا کنید
امیدوارم بدون انتقال کار کند

رسیدن به جواهر هدف با همت خود ممکن نیست و انجام این کار بدون اراده و مشیت الهی، فکری بی ادبانه است.

✦✦✦✦

آیه شش

گرت چو، نوح پیامبر، غم طوفان را تحمل می کند
فاجعه خواهد آمد و هزار سال خواهد آمد

اگر مانند حضرت نوح در برابر غم ها و گرفتاری های طوفان صبور باشید، بلا می گذرد و آرزوهای هزار ساله برآورده می شود.

✦✦✦✦

بیت هفتم

وقتی نسیم تو بگذرد از تو محافظت می کند
از خاک بدنش صد هزار لاله می روید

وقتی بوی خوش تو بر خاک قبر حافظ می پیچد، از جنازه او صد هزار لاله می روید.

منبع: شرح الجلالی بر حافظ با شرح و تلخیص.