غزل شماره ۲۲۵ حافظ: ساقی حدیث سرو و گل و لاله می‌رود

معنا و تفسیر غزل الحافظ شماره ۲۲۵

آیه اول

کبیر از سرو و گل و لاله می گوید
وین به بحث با ترینیتی می رود

توجه کن ساقی که صحبت از سرو و گل رز و لاله است و بعد از آن صحبت از سه فنجان بادگیر در صبح است.

✦✦✦✦

بیت دوم

می گوید که Novaros یک شمن خوب پیدا شده است
کار این بار به سمت صنعت دلالی می رود

در این هنگام که گل سرخ پدیدار شد، این نوع علف به بالاترین درجات زیبایی و شکوفایی رسید و کار را به دست صنعتگر و میانجی سپرد; شراب را آورد (تا صورتم گلگون شود و برای ملاقات او آماده شوم).

✦✦✦✦

آیه سه

امیدوارم همه طوطی های هند سپاسگزار باشند
زین قند ایرانی که به بنگال می رود

با رفتن این قند پارسی (برگرفته از شعر شیرین حافظ) به بنگال، همه طوطی ها از هندوستان شیرین خواهند گفت.

✦✦✦✦

آیه چهار

به فضا و زمان در متن شعر نگاه کنید
کن، یک نوزاد یک ساله، یک شبه از بین می رود

و بنگر که شعر چگونه گام های پیشرفت را در زمان و مکان می سنجد، تا این که این کودک در یک سال، در یک شب راهی را که باید طی کند طی می کند.

✦✦✦✦

آیه پنج

آن چشم جادویی فریب می دهد
کاروان سحر به دنبال او می آید

نگاه کن به آن چشمان دلربای زاهد و قافله جادو که او را دنبال می کند.

✦✦✦✦

آیه شش

از معاشقه با دنیا برو، پیرمرد
ماکارا می نشیند و می رود

فریب نیرنگ های دنیا را نخورید و گمراه نشوید که این پیرزن در نشستن حیله گر است و در راه رفتن حیله گر است.

✦✦✦✦

بیت هفتم

بادهای بهاری از گلستان شاه می وزد
باد سرما را به فنجان لاله می برد

از باغی پر از گل های شاه، نسیم بهاری سنگین می شود و شبنم صبح مانند شرابی که در جام لاله ریخته می شود.

✦✦✦✦

آیه هشتم

حافظ ز شوق مجلس سلطان غیاث الدین
آگاه نباشید که کسب و کار شما ناپدید می شود

ای حافظ، از حضور در مجلس سلطان غیاث الدین غافل مباش و بدان که پیشرفت کار تو در گرو ترحم شعر توست.
منظور از سلطان غیاث الدین «سلطان غیاث الدین بن اسکندر، بنگالی معروف به اعظم شاه، پادشاه هندوستان، نیکوکار، دوستدار ادبیات فارسی، معاصر حافظ و دارای مکاتبات شاعرانه بود». .

منبع: شرح الجلالی بر حافظ با شرح و تلخیص.