غزل شماره ۲۱۵ حافظ: به کوی میکده یا رب سحر چه مشغله بود

معنا و تفسیر غزل الحافظ شماره ۲۱۵

آیه اول

مشغله کوی مکده یا رپ سحر چه بود؟
که جاش شاهد و گارسون و شمع و مشعل بود

پروردگارا، صبح زود در کوچه مکدا چه ساعتی و چه خبر است که انبوه ملکه های زیبایی و ساقی ها با شمع و شمعدان ازدحام می کنند؟

✦✦✦✦

بیت دوم

صحبت های عاشقانه ای که خالی از کلمه و صدا نباشد
با ناله تنبور و نی می غرید

داستان عشقی که برای گفتن نیازی به کلام و صدا ندارد، یعنی با اشاره و نگاه می توان آن را فهمید، با آلات موسیقی و فریاد همراه بود.

✦✦✦✦

آیه سه

موضوعاتی که مجلس دیوانه شده است
مشکل خارج از مدرسه بود

بحث ها و موضوعاتی که در این گروه از شورشیان آشفته مطرح می شد، بلندتر از بحث هایی بود که در مدرسه درباره مسائل علمی و دینی انجام می شد.

✦✦✦✦

آیه چهار

اما دل پر از کاریزمای پیشخدمت بود
از شانس بدش با مشکل کوچکی مواجه شد

دیل از معاشقه‌های پاهای من خوشحال و سپاسگزار بود، اما کمی غمگین بود و از این که او را ملاقات نکرده بود از شانس خود ناراحت بود.

✦✦✦✦

آیه پنج

من با آن چشم جادوی مست مقایسه کردم
هزار جادوگر مانند سامریان در گله بودند

چشمان جادوگر به او خیره شده بود، بنابراین او را معاینه کرد و هزاران جادوگر مانند سامری ها را یافت.

✦✦✦✦

آیه شش

به او گفتم که بر لبانم بوسید
کیت با خنده گفت

بهش گفتم یه بوس بر لبم بزن! خندید و گفت: این مبادله کی بین من و تو صورت گرفت؟

✦✦✦✦

بیت هفتم

ز اختر نظری سعد در راه استحمام است
بین ماه و رخ یار با من روبرو شدی

از اقبال من، انتظار موقعیتی فرخنده و سرافراز را دارم، زیرا بین ماه آسمان و چهره خورشید عزیزم دیشب، رو در رو. در نجوم و طالع بینی، هم ترازی ماه و خورشید نشان دهنده یک علامت شاد است.

✦✦✦✦

آیه هشتم

دن یار که دوای درد حافظ داشت
فغان چه بی حوصله بود در زمان میروت

دهن یار با خود داروی درد حمل می کرد، اما افسوس که در عفو و جوانمردی چقدر تنگ و محدود بود.

منبع: شرح الجلالی بر حافظ با شرح و تلخیص.