غزل شماره ۲۰۷ حافظ: یاد باد آن که سر کوی توام منزل بود

معنا و تفسیر غزل شماره 207 الحافظ

آیه اول

به یاد داشته باشید که او در خانه با شما بود
نوری از غبار دارت دید

یادت هست روزی را که من جای تو بودم؟ چشمانم از غبار در خانه تو روشن شد.

✦✦✦✦

بیت دوم

مستقیم چون زنبق و گلی از اثر گفتار ناب
آنچه در دل تو بود بر زبانم بود

همانطور که سوسنی که لحظه های دل را روایت می کرد از گل سرخ حاصل همنشینی بی آزار بود، هر چه در دل تو بود بر زبانم جاری بود.

✦✦✦✦

آیه سه

دل چو معانی را از پرخرد نقل می کرد
ایش گفت چه بلایی سرش اومده

وقتی دل نکاتی را از استاد حکیم نقل کرد و نقل کرد، عشق هر چیزی را که برای دل سخت بود بیان کرد.

✦✦✦✦

آیه چهار

آه، نوع و پیچیدگی موجود در این زمینه
آه سوز و نیازی که در آن مهمانی بود

پدر، از این همه بی عدالتی و خشونتی که در باتلاق و باتلاق این دنیا وجود دارد. او از هرگونه همدردی و ابراز تمایلی که در جامعه صوفیانه آن زمان وجود داشت دوری می کرد.

✦✦✦✦

آیه پنج

در دلم بود که هیچ وقت بدون دوستان نخواهم بود
چه کنم که تلاش و دلم بیهوده است

همیشه آرزوی قلبی من این بوده که وقتم را بدون دوست سپری نکنم، اما اگر دلم و تلاشم در این راه به جایی نرسد، چه کنم؟

✦✦✦✦

آیه شش

یاد خرابه های حریفان افتادم
دیدم در دلم خون است و پاهایم در گل و لای است

دیشب به یاد دوستانم به المکده رفتم. در آنجا خمر را دیدم که او نیز از غصه گریه می کرد، دلش خون بود و پاهایش در گل و لای بود. این بدان معنی است که نوشیدن مشروبات الکلی ممنوع است و خیم علیرغم نارضایتی از وضعیت نتوانست کاری انجام دهد. در بیت دوم آمده است که شراب سرخ مانند خون داخل ظرف است که دیگ گلی بزرگی برای رسیدن شراب است که از گل ساخته شده است.

✦✦✦✦

بیت هفتم

فقط برگشتم تا بپرسم چرا جدایی درد دارد؟
مفتی عقل در این موضوع عقلانی نبود

من خیلی جستجو کردم تا دلیل درد دوری از دوستم را از کسی بپرسم و این را کشف کردم. (حتی) ذهن رای دهنده در حل این مشکل نادان و نادان بود.

✦✦✦✦

آیه هشتم

به راستی مهر فیروزه بوشاقی
خوب درخشید، اما دولت عجله داشت

به راستی انگشتری که نگین فیروزه بوشاخی بر آن می درخشید یا مهر خصوصی شاه ابواسحاق به زیبایی می بالید، اما حکومت او کوتاه مدت و تند بود.

✦✦✦✦

آیه نهم

خنده ای مثل خرمن حافظ دیده ای؟
از پنجه شاهین غافل بود

ای حافظ دیدی آن کبک درنده که از سرنوشت شاهین مرگ غافل بود چگونه خنده ام گرفت؟ این بدان معنی است که کبک بی خیال در نهایت توسط شاهین شکار شد. کبک خوشکرم استعاره ای از شاه ابواسحق است.

اگر چه تمام غزل سوگوار شاه شیخ ابواسحق و خوشی است که حافظ با او گذرانده است. آیه قبل و این آیه مشخصاً به کشته شدن ابواسحق به دست امیر مبارز الدین اشاره دارد. شاه ابواسحاق آخرین فرمانروای خاندان اینجو بود که در اواخر دوره ایلخانان بر ایران و اصفهان حکومت کرد. او مردی ادیب، هنردوست، سخاوتمند و البته خوشگذرانی بود و به حافظ علاقه خاصی داشت، اما امیر مبارزالدین، مرد سختگیر و قانونی، حاکم یزد. ، ابتدا و سپس فارس را تصرف کرد. اصفهان را از دست شاه ابواسحاق بیرون آورد، سپس در شهر شیراز او را تحقیر کرد.

منبع: شرح الجلالی بر حافظ با شرح و تلخیص.