غزل شماره ۲۰۲ حافظ: بود آیا که در میکده‌ها بگشایند

معنا و تفسیر غزل شماره 202 الحافظ

آیه اول

درب مدارس را باز کردند؟
گره از کار پنهان ما بگشا

آیا می توان مانند قبل درب میله ها را باز کرد؟ آیا نوشیدن مشروبات الکلی برای حل مشکل ما که مشروب می خوریم جایز است؟

✦✦✦✦

بیت دوم

اگر زاهدان خوبی باشند
قلبی قوی داشته باشید که برای رضای خدا باز شود

اگر عده ای که خدا را نمی شناسند به خاطر یک زاهد خودخواه در حرم را ببندند. نترس و مطمئن باش که دیگران برای رضای خدا آن را باز خواهند کرد.

✦✦✦✦

آیه سه

برای امنیت قلب قربانیان
فقط در قفل شده را با کلید نماز باز کنید

با دلی پاک و وجدانی آسوده به دوندگان و کسانی که نسیم صبحگاهی را می نوشند قسم که بسیاری درهای قفل شده را با کلید نماز خواهند گشود.

✦✦✦✦

آیه چهار

برای دختر رز نامه تسلیت بنویس
تا تمام مگابجاجان زلوین باز شود

در مرگ مشروب، یعنی بسته شدن درهای میله ها، ترحیم بنویس و منتشر کن تا همه جوان های خادم مکدا، دو تار موی خود را که برای تزئین بسته بودند، باز کنند. اشاره ای به عادت عزاداران به گره زدن موهایشان.

✦✦✦✦

آیه پنج

موهایت را به مرگ محض ببر
تا همه حریفان از مژه هایشان خون بگیرند

برای مرگ شراب ناب و غم ما، تارهای چنگ را چیدند تا ساقی ها عزادار شوند و به جای اشک، خون از نوک مژه هایشان جاری شود. چنگ یکی از آلات موسیقی است که حافظ تارهای آن را به جسو تشبیه کرده است. اگر تارهای چنگ را پاره می کردند، وسایل آواز و سرودن از بین می رفت و همه در حالت ماتم قرار می گرفتند.

✦✦✦✦

آیه شش

بار رو ببند خدا نکنه
برای باز کردن باب فریب و ریا

خدایا حالا که درهای پشته را بسته اند. نپذیرید که بعد از آن باب فریب و ریا را به روی شما باز کنند.

✦✦✦✦

بیت هفتم

حافظ فردا این عبای را می بینی
زیر چه نوع نرده هایی می تواند باز شود؟

و تو ای حافظ به زودی خواهی دید که چگونه نخ کمربند را از زیر این لباس زاهدانه و ریاکارانه ای که بر تن کرده ای باز می کنند و می کشند. خرقه یکی از لباسهای کهن زاهدان و نماد دینداری و کمربند برای زرتشتیان نماد شراب خواری بود.

منبع: شرح الجلالی با تسخیر و مخفف.