غزل شماره ۱۴۲ حافظ: دوستان دختر رز توبه ز مستوری کرد

معنا و تفسیر غزل الحافظ شماره 142

آیه اول

دوستان دختر رز توبیزا راز را حفظ کردند
نزد حسابدار رفت و کار را طبق دستور او انجام داد

رفقا و رفقا، شریب از پنهان شدن در خم پشیمان شد و به محل حرام رفت و اجازه خواست به خانه من بیاید. معنای این آیه دعوت دوستان به نوشیدن و خوش گذرانی است.

✦✦✦✦

بیت دوم

آمد تا عرقش را از روی پرده پاک کند
تا مخالفان دلیل غیبت او را نگویند

مشروب از پرده بیرون آمده و وارد جامعه ما شده و عرقش را پاک می کند تا مخالفان مجلس نگویند چرا از ما دوری می کند و ما را ترک می کند. این به ریختن شراب از کاسه های بزرگ در لیوان های کوچک در یک رویداد نوشیدن شراب اشاره دارد.

✦✦✦✦

آیه سه

به من مژده بده ای دل که آهنگ عاشقانه دیگری است
مست وارد شد و خماری داشت

دل به من مژده بده تا به تو مژده بدهم، خبر این است که رامشگر و آهنگساز عشق، بار دیگر آهنگی را در دستگاه موسیقی مستی نواختند و خماری ما را درمان کردند.

✦✦✦✦

آیه چهار

و نه به هفت آبی که رنگشان با صد آتش همخوانی ندارد
که در جامه زاهدی انگور کاشت

آنچه شراب انگور با جامه زاهد منافق کرد، آن را نه تنها با هفت بار شستن، بلکه صد بار در آتش سوزاند. شستن با هفت آب به تعداد دفعاتی است که چیز نجس باید با آب شسته شود تا در اسلام پاک شود. سوختن در صد آتش به معنی صد بار انداختن در آتش است.

✦✦✦✦

آیه پنج

غنچه گلی در نسیم شکوفا شد
مرغ شوخ طبع برگ گل را نوک زد

وقتی غنچه نهال من از نسیم معشوق شکفت، بلبل آوازخوان از برگ گل سرخ شادی کرد و شروع به خواندن کرد.

✦✦✦✦

آیه شش

حافظ از دست مدیزن می افتد که حسادت می کند
به مال و دل و دینش افتخار می کرد

ای حافظ تواضع و فروتنی را رها مکن که حسود آبرو و مال و دل و دین خود را از سر غرور از دست داده است.