غزل شماره ۹۹ حافظ: دل من در هوای روی فرخ

معنا و تفسیر غزل شماره 99 حافظ

آیه اول

روی مرغ در هوا هم بزنید
مثل موهای فرخ آشفته بود

دلم عاشق فرخ است و عشقش مثل شعر فرخ آشفته و پریشان است. [هوا = در اینجا به معنی محبت / آشفته = درهم و پریشان / در هوای روی فرخ = به عشق محبوبم فرخ]

✦✦✦✦

بیت دوم

جز زلفش هندو کسی نیست
که به صورت فرخ برکت داشت

از نسب او کسى نیست جز ذوالفش هندو، یعنى هر کسى که فرخ را مرحمت مى کند، فقط دولفش هندو بوده است، ولى هیچکس از وصلت او بهره نبرده است. [هندوی زلفش = گیسوی مشکین]

✦✦✦✦

آیه سه

سیاه خوش شانس آن است که ماندگار است
زانوی همراز و فرخ بود

مشکی که همیشه با زانوی فرخ همخوانی دارد مشکی فرخنده است. [سیاه = مراد موی فرخ است / هم زانو = همنشین]

✦✦✦✦

آیه چهار

مانند بید لرزان سرو باش
اگر قد بلند و بلند هستید

اگر سارو بوستان فرخ را ببیند که دلش بلند می شود، مثل بید می لرزد. یعنی اگر قامت خرمن فرخ را می دید از حسادت می لرزید. [بید = نام درختی است / لرزان = صفت است برای بید]

✦✦✦✦

آیه پنج

شراب بنفش را به پیشخدمت بدهید
به یاد نرگس جادویی

حجامت، به یاد چشمان زیبا و دلربای فرخ، شراب سرخ به من بده تا بنوشم. [شراب ارغوانی = می‌ گلگون و سرخ رنگ / نرگس جادو = نرگس افسونگر، مقصود چشم است.]

✦✦✦✦

آیه شش

قد من مثل کمان است
غم ممتد مثل ابروی فرخ

قامتم مثل طاق دوتایی شد و از شدت اندوه مثل ابروهای فرخ خم شد.

✦✦✦✦

بیت هفتم

نسیم مشک تاتار شرمنده شد
جوجه پسر شمیم ​​زلف عنبر

رایحه ای خوش عنبر که نسیم مشک تاتار را شرمنده می کند. [نسیم و شمیم = هر دو به معنی رایحه و بوی خوش]

✦✦✦✦

آیه هشتم

اگر آرزوی قلبی هرکس جایی باشد
آرزوی دلم فرخ بود

اگر دل هر آدمی به جایی میل داشته باشد، این بدان معناست که به جایی متصل و متعلق است و میل دلم به سوی فرخ است، یعنی به آن وصل است و به آن تعلق دارد.

✦✦✦✦

آیه نهم

او را غلام قلب من کن
چو حافظ خادم و فرخ هندو

بنده ولتاژ بالا امثال حافظ بنده و غلام زرخرید فرخ هستم.

منبع: توضیحات عربستان، انتشارات نجاح.