غزل شماره ۴۱۳ حافظ: خط عذار یار که بگرفت ماه از او
معنا و تفسیر غزل شماره ۴۱۳ حافظ
آیه اول
یک خط عذرخواهی از دوستی که ماه از او گرفته شد
هیچ راهی برای خروج از آن وجود ندارد
خط سبز روی صورت یار که ماه از حسادت تاریک کرده، دایره ای زیباست، اما راه گریزی نیست.
✦✦✦✦
بیت دوم
حجره دوست، ستون محراب حکومت است
صورتش را در آنجا بمالید و از او کمک بخواهید
ابروی دوست محراب خوشبختی و ثروت است. صورتت را بر او بگذار و حاجت خود را از او بخواه.
✦✦✦✦
آیه سه
سینه پاکی داری، می نوشی تا جمع کنی
جام بیننده که از آن است
ای نوشنده دربار جمشید شاه، دلت را از پندارهای بد دور کن، زیرا جام جمشید که به جهان می نگرد، همچون آینه ای است که زلالی آن مرا به حیرت واداشت.
✦✦✦✦
آیه چهار
مردم دری کردها را می پرستند
و این دود بین نامه هایم از آن سیاه بود
رفتار صوفیانه خانقاه باعث شد که من باد را بنوشم و در تاریکی آنها دود سیاه ببینم و در نتیجه نامه کارم از نوشیدن باد سیاه شد.
✦✦✦✦
آیه پنج
حاکم غم می تواند هر چه می تواند بگوید
از او به دست فروشان خیابانی متوسل شدم
به پادشاه غم بگو هر چه از دستش بر می آید بکند که من از او در میان بازرگانان باد پناه گرفته ام، یعنی به خاطر پناهم به شراب غم نمی تواند به من آسیبی برساند.
✦✦✦✦
آیه شش
گارسون جاده آفتابی را روشن می کند
نور صبح از او
ای پیاپه، چراغ باد را به سوی خورشید بگیر و به خورشید بگو: شعله صبح را از نور این چراغ روشن کن. در این آیه چراغ تشبیه است. او شراب را به چراغی تشبیه کرد که از خورشید درخشان‌تر می‌درخشد.
✦✦✦✦
بیت هفتم
آبی برای روزنامه ما فشان
حروف گناه از او پاک شود
از شراب بر لبه اعمال روزانه خود آب می پاشیم شاید اثر گناه از آنها پاک شود.
✦✦✦✦
آیه هشتم
حافظ که برای عاشقان ساز ساخت
امیدواریم عصر امروز عرصه از دست او خالی شود
حافظ که ساز رامشگر آچاخان می نواخت، امیدوارم جای او در عرصه این مجلس هیچگاه خالی نباشد.
✦✦✦✦
آیه نهم
آیا فکر می کنید او یک گدای شهر است؟
روزی بود که پادشاه از او یاد کرد
آیا ممکن است پادشاه روزی با این خواب ها از حافظ گدای شهر یاد کند؟
منبع: شرح الجلالی بر حافظ با شرح و تلخیص.
