غزل شماره ۳۱۲ حافظ: بُشری اِذِ السّلامةُ حَلَّت بِذی سَلَم
متن غزل الحافظ شماره ۳۱۲
مژده، چون صلح به ذو سلام رسیده است
حمد و قدردانی، نهایت نعمت است
کجاست خبر خوشی که این پیروزی را بشارت داد؟
تا زمانی که بمیرم در قدم خود زر و سیم می پوشم
از بازگشت پادشاه در این طرف خانه است
ترانه دشمن او بر صفحه غیبت
هر آینه ای که توافق را نقض کند اکنون شکسته خواهد شد
در نظر ملک الحرام، عهد و پیمان ها قابل سرزنش است
جستجوی رحمت از ابرهای امید رحمت من
به جز چیزی که دید معاینه نکرد
اسپهرش در نیل غم فتاد با طنز گفت
حالا پشیمان شدی و پشیمانی فایده ای ندارد
ساقی چو از دوستان ماهرخ و از اعضای راز بود
حافظ و همچنین شیخ و فقیه آن را بخورند
معنا و تفسیر غزل شماره 312 الحافظ
آیه اول
مژده، چون صلح به ذو سلام رسیده است
حمد و قدردانی، نهایت نعمت است
مژده است که در این هنگام سلامت (شاه شجاع) به محل سلامت (شهر شیراز) فرود آمد. کسى که همه نعمت ها را مى داند و به آنها اعتراف مى کند، حفظ کننده و سپاسگزار خداست.
✦✦✦✦
بیت دوم
کجاست خبر خوشی که این پیروزی را بشارت داد؟
تا زمانی که بمیرم در قدم خود زر و سیم می پوشم
کجاست مبلغی که خبر این پیروزی را آورد؟ تا جانم را مانند طلا و نقره به پای او بگذارم.
✦✦✦✦
آیه سه
از بازگشت پادشاه در این طرف خانه است
آهنگ حریفش جلوی صفحه
چون شاه به این اقامتگاه زیبا بازگشت، دشمنش راهی شبستان شد.
✦✦✦✦
آیه چهار
هر آینه ای که قرارداد را به هم بزند اکنون شکسته خواهد شد
در نظر ملک الحرام، عهد و پیمان ها قابل سرزنش است
هر که عهدش را بشکند، کارش تباه شده است. در نظر بزرگان، وفاداری به قراردادها ضروری و مفروض است.
✦✦✦✦
آیه پنج
جستجوی رحمت از ابرهای امید رحمت من
به جز چیزی که دید معاینه نکرد
از ابر هوس انتظار باران رحمت داشت، اما به گواه چشم، قطره ای باران نبارید مگر از چشمانش. این بیت و بیت بعدی به معنای شاه محمود است که دشمن شاه شجاع بود.
✦✦✦✦
آیه شش
اسپهرش در نیل غم فتاد با طنز گفت
حالا پشیمان شدی و پشیمانی فایده ای ندارد
به ناچار در رود بزرگ نیل غمگین شد و آسمان با تمسخر به او گفت: «الان پشیمانم، اما پشیمانی فایده ای ندارد».
✦✦✦✦
بیت هفتم
ساقی چو از دوستان ماهرخ و از اعضای راز بود
حافظ و همچنین شیخ و فقیه آن را بخورند
الحافظ شیخ خانقاه و فقیه چون رئیس ساقی و عاشق زیبا و حافظ اسرار بود مشروب می خورد.
منبع: شرح الجلالی بر حافظ با شرح و تلخیص.