غزل شماره ۳۰۱ حافظ: ای دل ریش مرا با لب تو حق نمک

معنا و تفسیر غزل شماره 301 حافظ

آیه اول

ای دل، ریش من با لب تو شور شده است
درست نگه دار من میرم خدا خیرت بده

آخه دل زخمی من حق داره با لب تو نمک بخوره یعنی لبت نمک بر زخم من بپاشه. این حق را محفوظ داشته باشید و توجه داشته باشید که من از اینجا می روم. خدا خیرت بده.

✦✦✦✦

بیت دوم

شما آن جواهر ناب در دنیای مقدس هستید
ذکر نیکی تو نتیجه تسبیح ملکوت بود

شما آن نژاد پاکی هستید که وصف نیکی شما خلاصه دعای ملائکه در ملکوت اعلی است.

✦✦✦✦

آیه سه

اگر در پاکی ذهن خود شک دارید، آن را امتحان کنید
کسی که قیراط طلای خالص را نمی داند معیار است

اگر در صداقت و پاکی من نسبت به خود شک دارید، مرا بیازمایید. هیچ کارگری نیست که بتواند عیار طلای خالص را مانند تستر تشخیص دهد.

✦✦✦✦

آیه چهار

تو گفتی که باید بنوشم و یک شات بزنم
او عهدش را شکست و ما دو و یکی را ندیدیم

تو به من قول دادی که مست شوم و تو را دو بوس کنم. زمان وعده از عظمت خود گذشت و ما نه دو بوسه دیدیم نه یک.

✦✦✦✦

آیه پنج

پسته ها را باز کنید، لبخند بزنید و شکرگزار باشید
از دهانش در خلقت شک می کند

لب ها و دهان خود را باز کنید و به آرامی صحبت کنید. اجازه ندهید مردم شک کنند که آیا شما دهان دارید یا نه.

✦✦✦✦

آیه شش

چرخ برخلاف میل من می چرخد
من اهل صحبت در مورد چرخ و فلک نیستم

اگر این توپ چرخان برخلاف میل من حرکت کند، مسیر آن را مختل خواهم کرد. من آدمی نیستم که تور آسمان را تحمل کنم.

✦✦✦✦

بیت هفتم

زیرا باری بر دوش خود قرار ندهید
رقیب، او را یک یا دو قدم پشت سر بگذارید

ای ناظر و نگهبان، اکنون که معشوق خود را با ولی خود تنها نگذاشته ای، چند قدم آن طرفتر بایست.

منبع: شرح الجلالی بر حافظ با شرح و تلخیص.