غزل شماره ۲۲۴ حافظ: خوشا دلی که مدام از پی نظر نرود
معنا و تفسیر غزل الحافظ شماره ۲۲۴
آیه اول
خوشا به حال دلی که دائما بینایی خود را از دست ندهد
مهم نیست چه می خوانند، بی خبر نمانند
خوشا به حال دلی که پیوسته به خواسته هایی که می بیند نمی پردازد و هر جا که خوانده می شود نمی پذیرد و با عجله به آنجا نمی رود.
✦✦✦✦
بیت دوم
حرص لب اولم را شیرین نکرد
اما مگس چگونه می تواند به دنبال قند نباشد؟
بهتر است از لب شیرین عاشق هوس بوسه نکنی، اما چگونه مگس جذب شیرینی قند نشود؟
✦✦✦✦
آیه سه
از اشک هایت غمگین شدم
نقش دایی توام را نباید در نظر گرفت
سعی نکن سیاهی چشمان غمگینم را با اشک بشوی که تصویر نقطه سیاه تو در چشمانم هرگز از چشمانم پاک نخواهد شد.
✦✦✦✦
آیه چهار
بوی خود را فراموش نکنید
چون نمیخوای با من دیوونه بشی
مثل باد صبا باش که عطرش را در همه جا پخش می کند و مرا از بوی خوش موهایت بی نصیب نگذار که بدون موهای بلند تو نمی توانم زندگی کنم.
✦✦✦✦
آیه پنج
این جور آشغال نباش
که هیچ کاری جلوی تو نمی آید
ای دل، زیاد بیهوده و بیهوده نباش و بدان که با این ترفندهایی که هنر می دانی به جایی نخواهی رسید.
✦✦✦✦
آیه شش
مست به من نگاه نکن
آبروی شرع نباید تا این حد پیش برود
در باطن من از نظر عقل و ذلت مست و گناهکارم که شرافت و حیثیت دین با این گناه کوچک از بین نمی رود. این آیه خطاب به زاهدان و متدینین می گوید که شراب خوردن گناه صغیره است و ضرری به دین نمی رساند.
✦✦✦✦
بیت هفتم
من یک گدا هستم و می خواهم کار پیدا کنم
و دستش جز سیم و طلا به کمرش نرسد
مشتاق دیدار دوست بلند قامتی هستم که تنها با هدیه طلا و سیم می توان او را در آغوش گرفت.
✦✦✦✦
آیه هشتم
شما نگرش دنیایی متفاوتی دارید
قول من را فراموش نکن
شما که اهل عالم فرشتگان هستید و برتر از مردم دنیا هستید، با صفات اخلاقی والای خود، یقین دارم که وفای به عهدی که با من بسته اید را فراموش نخواهید کرد.
✦✦✦✦
آیه نهم
من کسی را سیاه تر از خودم نمی بینم
چطور دل من مثل دود به سرم نرود؟
من سیاه و گناهکارتر از خودم کسی را نمی شناسم. چطور دود سیاه دلم مثل قلم از سینه ام بلند نمی شود و به سرم سرایت نمی کند؟
✦✦✦✦
آیه ده
من تو را به تاجی می برم که دوباره سفید شده است
دنبال هر شکار کوتاهی نرو
من را با پرهای تاج مانند یک کلاه باریک گول نزن. من خوب نیستم من یک عقاب سفید هستم و در جستجوی شکار کوچک پرواز نمی کنم.
✦✦✦✦
آیه یازده
بیاورید و اول به حافظ بدهید
به شرطی که از مجلس خبری نباشد
ای رئیس ساقی شراب را بیاور و اولین جام آن را به حافظ بده تا از این مجلس خبری از او درز نکند.
منبع: شرح الجلالی بر حافظ با شرح و تلخیص.
