غزل شماره ۲۰۱ حافظ: شراب بیغش و ساقی خوش دو دام رهند
معنا و تفسیر غزل شماره 201 الحافظ
آیه اول
شراب بیگش و بنده خوب دو دام هستند
تا باهوش ترین مردم دنیا از طناب خود فرار نکنند
شراب پاک و بنده ای مهربان و صمیمی دو دام در مسیر انسان هستند که حتی باهوش ترین مردم جهان نیز نمی توانند خود را از آن رهایی بخشند.
✦✦✦✦
بیت دوم
دوستت دارم، رند، شکر و نامه سیاه
هزار ممنون که دوستان شهرستانی بی گناهند
با اینکه عاشق و مست و گناهکارم اما هزاران بار خدا را شکر می کنم که هموطنانم گناهی ندارند. حافظ در کلیپ دوم علمای منافق اعم از صوفیان و زاهدان و وعاظ را به سخره گرفت.
✦✦✦✦
آیه سه
جاوه پیشه درویش و رهگذر نیست
ما امیدواریم که این محققین 9 مرد باقی بمانند
بی انصافی و پایمال کردن حق دیگران راه درویش و راه رفتن در راه حق نیست، یعنی یک نفر هم نمی تواند ظالم و درویش باشد، ای پیاپی مردان راه راست نیستند.
✦✦✦✦
آیه چهار
گدایان متواضع به مردم ابراز محبت کردند
شاهان بدون پشت و خسروان بدون کلاه
عاشقان فقیر را تحقیر نکنید و آنها را بی اهمیت تلقی نکنید. زیرا این گروه ظاهراً فقیرند، اما در حقیقت پادشاهانی بدون کمربند سلطنتی و بدون تاج و کلاه هستند.
✦✦✦✦
آیه پنج
حواستان باشد که وقتی باد می وزد
هزار خرمن برای اطاعت بیهوده نگذارید
توجه خود را با دقت جمع کنید و بدانید که وقتی بادهای غیرضروری می وزد، هزاران محصول عبادت و خدمتی که جمع آوری کرده اید از بین می رود و پشت سر نمی گذارد. نصف جو رها نکن دو معنی دارد، یکی اینکه نیم جو نمی گذارند و باد همه چیز را می برد و دیگر اینکه خرمن تو را به قیمت نیم جو نمی خرند.
✦✦✦✦
آیه شش
نگذار گل عشق بشکند
بگذارید بردگان فرار کنند و چاکراها بجنگند
جفا نکنید، زیرا هنگامی که بندگان و یاوران شما پراکنده شوند، صفوف عشق و شکوه شما نیز شکسته خواهد شد.
✦✦✦✦
بیت هفتم
غلام همت دردی کاشان تک رنگ
نه گروهی که لباس آبی و قلب آبی دارند
بنده و نوکر زحمت و پشتکار کسانی هستم که بدون ریا درد و رنج را تجربه می کنند، نه آن یقه آبی های سیاه دلی که خود را صوفی می نامند.
کبود: لباس آبی است و صوفیان به اقتضای مقامشان رنگهای خاصی داشتند و رنگ عبا نشان دهنده مرتبه و منزلت آنان است.
✦✦✦✦
آیه هشتم
قدم من به ویرانه فقط به شرط ادب است
محققین نزدیک به شاه هستند
جز با ادب و احترام معمول وارد خانه عارفان نشوید. زیرا ساکنان این بخش از دوستان نزدیک شاه هستند.
✦✦✦✦
آیه نهم
آقای عشق طویل همتی حافظ
که عاشقان راهی منحصر به فرد به خود ندهند
ای حافظ در راه عشق سخت کوش و اراده و اراده کن. چرا که در و آستان خانه عشق بلند و سربلند است و عاشقان این بارگاه اجازه همراهی بی تفاوتان را نمی دهند.
منبع: شرح جلالی با تصرفات و خلاصه.